Column | Paasgebruiken in Ootmarsum

Eerste en tweede paasdag trekken acht Poaskearls door de stad, gevolgd door een hele stoet mensen, die hand in hand de paasliederen zingen. Een mooie traditie, waar Ootmarsum trots op is.

Vorig jaar ontstond er commotie rond het woordgebruik van ‘Joden’ in een van deze liederen. Velen waren zich niet bewust dat deze tekst zou kunnen oproepen tot haat en discriminatie jegens Joden. Dit was bij het zingen hiervan nooit zo bedoeld. In de teksten zitten historische verwijzingen naar passages, zoals in de bijbel geschreven. Naar aanleiding hiervan is de tekst nu officieel aangepast. De jongeren die vlöggeln, zingen nu ook deze aangepaste teksten. Daar ben ik erg blij mee.

Naar wat ik begreep werd er alleen - met name door de wat ouderen - in het gevolg van de stoet nog de oorspronkelijke teksten gezongen. Dat vind ik jammer, maar ik maak me vooral druk over het feit hoe dit hele verhaal in de media verscheen.

“Dit was bij het zingen hiervan nooit zo bedoeld.”

De verbinding zoeken, niet de verwijdering

Als ik door de reacties op social media scrol, naar aanleiding van de berichtgeving door de pers, dan lees ik gelukkig een heleboel nuchtere reacties. Helaas zitten er ook extreme reacties tussen. Vaak zonder kennis van feiten, en in ongezouten bewoordingen. Dat stoort me enorm. Deze dragen vaak bij aan het vergroten van polarisatie. Ik ben om die reden niet ingegaan op het verzoek van de reguliere media om vragen te beantwoorden, die inspeelden op het uitvergroten van tegenstellingen. Mijn inzet is om zaken ‘in perspectief te plaatsen’ en daarmee polarisatie tegen te gaan. Er is hier zeker geen sprake van ‘het bedoeld uitdragen van antisemitisme’, maar van een traditie die verandert. 

“Ik heb vooral vertrouwen in onze eigen inwoners, die - met gezond verstand - dit soort zaken goed op willen lossen.”

Tradities veranderen mee met de maatschappij

Het gaat hier om een lange traditie én de bereidheid van de ‘Poaskearls’ zelf, om deze traditie te willen veranderen. De Poaskearls willen met de aangepaste teksten bewust tegemoet komen aan mensen die zich aan de originele teksten storen. Tradities veranderen mee met de maatschappij. Dat hoort ook zo. En dit stimuleer ik graag vanuit een positieve houding en het dialoog.

Waarom is de tekst nu aangepast?
De tekst die gebruikt wordt in de liederen slaat op de kruisiging van Jezus, die verricht zou zijn door Joden. In de afgelopen eeuwen is er in de wereld veel Jodenhaat geweest met verwijzing hiernaar. Het zijn dit soort woorden, die door de eeuwen heen uiteindelijk hebben geleid tot de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. In 1965 heeft de Rooms-Katholieke Kerk het idee van een ‘collectieve schuld’ officieel losgelaten. In een boek uit 2011 heeft paus Benedictus XVI nogmaals het belangrijke twistpunt tussen katholieken en joden weggenomen. Hij pleit de joden vrij van de eeuwenoude beschuldiging dat zij verantwoordelijk zouden zijn geweest voor de kruisiging van Jezus Christus. De kerkvorst schrijft dat in de geschriften geen enkel bewijs te vinden is dat het Joodse volk als geheel daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Vorig jaar hebben betrokkenen aangegeven dat de traditie van het paaslied niet antisemitisch bedoeld is, maar dat zij bereid waren om de tekst aan te passen.

Ik ben blij dat de verandering in de teksten is opgepakt door de jongeren in Ootmarsum en ga er vanuit dat hiermee een weg is ingezet, waardoor de liederen binnenkort door iedereen aangepast worden gezongen! Natuurlijk blijf ik een vinger aan de pols houden en stimuleer ik het dialoog, maar ik ga niet meteen met een vingertje wijzen of dwingende maatregelen treffen. Ik heb vooral vertrouwen in onze eigen inwoners, die - met gezond verstand - dit soort zaken goed op willen lossen.

John Joosten
Burgemeester gemeente Dinkelland