Column | Wethouder Cel Severijn over asielzoekers
Je kunt de laatste tijd geen krant openslaan of op een scherm kijken of het gaat over de asielzoekersproblematiek. We zien heel duidelijk zichtbare problemen, zoals de mensonterende toestanden bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Of bijvoorbeeld de protesten tegen de plotselinge komst van een asielzoekerscentrum bij onze buren in Albergen. Iedereen heeft het over asielzoekers, statushouders, vluchtelingen, veiligelanders, AZC’s, noodopvang, tijdelijke opvang, permanente huisvesting en ga zo maar door.
Ik praat met veel inwoners van onze gemeente. Sommigen hebben een duidelijke mening en van anderen hoor ik dat het hele ‘asiel-verhaal’ te ingewikkeld is. Dat het een ingewikkeld verhaal is, daar ben ik het helemaal mee eens. Hier in Dinkelland merken inwoners er nog niet veel van, maar mensen vragen mij: “Krijgen wij hier ook mee te maken en wat kunt u doen als wethouder?” Terecht is ook de vraag: “Hoe komt het dat wij nu opeens in deze situatie zitten?”
Overvol aanmeldcentrum en te weinig opvangplekken
De Rijksoverheid is verantwoordelijk voor het opvangen van asielzoekers. Mensen die asiel aanvragen geven wij een dak boven het hoofd en we zorgen dat ze hun asielprocedure kunnen doorlopen. Die procedure moet zo snel mogelijk leiden tot een beslissing of een asielzoeker in Nederland mag blijven of niet. Iemand die in Nederland mag blijven is een statushouder. Iemand die niet mag blijven moet Nederland weer verlaten.
Het lukt Nederland op dit moment niet om voor genoeg opvangplekken te zorgen. Het aanmeldcentrum is overvol en de procedures zijn vertraagd door personeelsgebrek. Daardoor zien we asielzoekers die op straat slapen met onvoldoende eten, drinken, sanitair en zorg.
Deze schrijnende situatie is het gevolg van bestuurlijk falen en dat geeft het kabinet ook toe. Dit komt onder andere doordat, direct na de grote vluchtelingenstroom uit Syrië in 2016, AZC’s zijn gesloten en afscheid is genomen van een groot deel van het personeel van IND en COA.
“Deze schrijnende situatie is het gevolg van bestuurlijk falen”
Er moeten nu dus snel noodoplossingen worden gevonden. Oplossingen voor de korte termijn én voor de lange termijn, om te voorkomen dat we in de toekomst opnieuw noodoplossingen moeten zoeken.
Tijdelijke opvang asielzoekers (korte termijn)
Het Rijk heeft hulp gevraagd aan alle Nederlandse gemeenten om snel tijdelijke crisisnoodopvang te organiseren. De gemeenten in Noordoost Twente hebben dit samen opgelost. Dinkelland heeft samen met Tubbergen, Losser en Oldenzaal een tijdelijke opvang gerealiseerd in Losser voor veertig mensen. De vraag van het Rijk is nu om snel nog eens veertig plaatsen te organiseren. Waar wij samen in Noordoost Twente die ruimte gaan vinden is nog niet bekend.
Permanente uitbreiding asielzoekerscentra (lange termijn)
Voor de langere termijn vraagt het Rijk om permanente uitbreiding van de AZC-capaciteit in het hele land. Dit wordt zoveel mogelijk naar rato verdeeld. Voor heel Twente betekent deze verdeling dat de opvangcapaciteit in Twente met zo’n achthonderd plaatsen toeneemt. Ook hier is het nog niet duidelijk waar dit gerealiseerd moet worden.
Feit is dat er nu over het hele land circa 43.000 mensen in de AZC’s zitten, en dat daarvan zo’n 16.000 al een status en dus recht op een woning heeft. Als deze mensen wel gehuisvest worden, is extra opvangcapaciteit niet of minder nodig.
Huisvesten statushouders
Alle gemeenten in Nederland hebben de wettelijke taak om huisvesting te organiseren voor statushouders. In Dinkelland gaat dit elk half jaar om gemiddeld 15 tot 20 statushouders. Normaal gesproken kunnen wij dat opvangen met de sociale huurwoningen in onze gemeente. Dit doen wij hier al jaren zonder grote problemen. De statushouders integreren in Dinkelland en worden onze buren, klasgenoot, medewerker of clublid. Een aantal verhuist naar andere delen van het land.
Opvang vluchtelingen uit de Oekraïne
Door de oorlog in de Oekraïne is afgelopen jaar nog een extra vluchtelingenstroom naar Nederland gekomen. Deze mensen worden opgevangen en geholpen buiten de normale systemen om. In Dinkelland vangen we op dit moment zeventig Oekraïners op in Huize Elisabeth in Denekamp.
“Je kunt het over je heen laten komen of je neemt zelf de regie”
Iets verder vooruit denken
Er komt dus inderdaad nog veel op alle Nederlandse gemeenten af en daar komt ook Dinkelland niet onderuit. Ik denk daarom liever iets verder vooruit. Het lijkt er op dat we in Twente de ‘taakstellingen’ onderling tussen de gemeenten kunnen gaan uitwisselen. Dat biedt kansen. Als ik eerlijk ben, moet ik toegeven dat wij als gemeente niet overal invloed op hebben. Maar als deze uitwisseling mogelijk is, dan kies ik er voor om extra statushouders in onze gemeente op te vangen in plaats van asielzoekers. Wanneer wij extra statushouders gaan opvangen, kan dat niet zomaar in onze sociale huurwoningen. We hebben ook nog te maken met een woningtekort, vooral onder starters en ouderen. Ik zoek het liefst naar oplossingen die rekening houden met beide vraagstukken. Er zal dus heel snel moeten worden gebouwd. Wij zijn al druk bezig de mogelijkheden hiervoor te verkennen.
Op de vraag: “Wat kunt u als wethouder doen?”, kan ik antwoorden dat ik in ieder geval één keuze heb. Net als voor zoveel dingen geldt: “Je kunt het over je heen laten komen of je neemt zelf de regie.” Ik ben voor dat laatste.
Cel Severijn
Wethouder gemeente Dinkelland
